Đồng chí Nguyễn Đức Mậu – Bí thư Huyện ủy Quỳnh Lưu đầu tiên

1. Quê hương và tuổi trẻ

Nguyễn Đức Mậu sinh năm 1905 tại làng Ngò, xã Quỳnh Sơn, huyện Quỳnh Lưu.Cha là Nguyễn Đức Vĩnh, một người hiền lành làm nghề ươm tơ, kéo sợi thuê. Mẹ mất sớm, nhưng nhờ truyền thống hiếu học của quê hương, ông vẫn được học chữ Hán và tiếp tục theo học tại trường Tiểu học Pháp – Việt Quỳnh Lưu.

Ông thường tìm đến nhà ông Hàn Phơn để mượn sách báo đọc cùng bạn bè. Các bài giảng của những thầy giáo có tư tưởng tiến bộ đã sớm khơi dậy tinh thần yêu nước trong ông.

2. Con đường đến với cách mạng

Đỗ đầu kỳ thi tốt nghiệp tiểu học, thay vì làm công chức cho Pháp, Nguyễn Đức Mậu quyết định mở trường tư thục để giảng dạy. Ông thường lồng ghép những sự kiện lịch sử như tiếng bom Phạm Hồng Thái, phong trào đòi ân xá Phan Bội Châu, truy điệu cụ Phan Châu Trinh để giáo dục tinh thần yêu nước cho học sinh.

Ông tổ chức các hội giảng báo, hội khuyến giới hữu để tập hợp thanh niên yêu nước, đồng thời thành lập

3. Vai trò lãnh đạo cách mạng

Ngày 20/4/1930, tại Thanh Sơn (Sơn Hải), hội nghị thành lập Đảng Cộng sản Việt Nam huyện Quỳnh Lưu diễn ra, và Nguyễn Đức Mậu được chỉ định làm Bí thư Huyện ủy đầu tiên.

Ông nhanh chóng phát động các cuộc đấu tranh chống thực dân Pháp, đặc biệt là cuộc biểu tình lịch sử ngày 20/6/1930 tại chợ Đình

4. Bị bắt và hy sinh

Sau cuộc biểu tình, thực dân Pháp bắt giữ Nguyễn Đức Mậu, tra tấn tàn bạo nhưng không thể khuất phục được ông. Bị kết án 3 năm tù, ông bị chuyển vào nhà lao Vinh và sau đó bị đày đi Kon Tum.

Tại nhà tù Kon Tum, ông cùng đồng chí tiếp tục đấu tranh. Cuối cùng, vào năm 1932, ông đã anh dũng hy sinh khi mới 27 tuổi.